Waterliniepad

Deze wandelgids beschrijft het Waterliniepad (LAW 17), een lange afstandswandeling van circa 300 kilometer die langs de historische waterlinies van Nederland loopt. De route loopt vanuit Volendam in het noorden naar Dordrecht in het zuiden van Nederland. Het pad volgt de oude verdedigingslinies langs sloten, grachten en forten die ooit bedoeld waren om Nederland te beschermen tegen invasies, de 21 etappes zijn doordrenkt van historie en brengen je door (toekomstig) UNESCO werelderfgoed. Hoewel je altijd dicht bij de Randstad bent, loop je continu door prachtige natuur. De route biedt prachtige uitzichten op het Nederlandse landschap en de historische bezienswaardigheden. De vele forten, bunkers, sluizen en kanalen vertellen het verhaal van water als bondgenoot bij de verdediging van Nederland. Geniet onderweg van Beemster, de Geniedijk in de Haarlemmermeer, het Naardermeer, de schitterende Vecht, Amelisweerd, de Linge en de plaatsen Gorinchem en Woudrichem die in de route zijn opgenomen. Het Waterliniepad is geschikt voor wandelaars van alle niveaus en kan in 21 delen worden gelopen of als één lange route.

Het routeboekje van het Waterliniepad is ingedeeld in de volgende etappes:

1. Volendam – Halfweg (18,4 km)
2. Halfweg – Krommenie (19,8 km)
3. Krommenie – Veer Buitenhuizen (12,8 km)
4. Veer Buitenhuizen – Haarlemmerliede (13,8 km)
5. Haarlemmerliede – Hoofddorp (12,2 km)
6. Hoofddorp – Uithoorn Amstelbrug (17,1 km)
7. Uithoorn Amstelbrug – Abcoude (17,1 km)
8. Abcoude – Weesp (13,2 km)
9. Weesp – Naarden-Bussum (23,6 km)
10. Naarden-Bussum – Nederhorst den Berg (16,7 km)
11. Nederhorst den Berg – Maarssen (19,0 km)
12. Maarssen – Utrecht, Archimedeslaan (19,8)
13. Utrecht, Archimedeslaan – Nieuwegein, Laargraven (12,7)
14. Nieuwegein, Laargraven – Nieuwegein, Pr. Beatrixsluis (14,5)
15. Nieuwegein, Pr. Beatrixsluis – Culemborg, veer (15,4)
16. Culemborg, veer – Asperen (19,3 km)
17. Asperen – Fort Vuren (13,2 km)
18. Fort Vuren – Woudrichem (21,4 km)
19. Woudrichem – Steurgat (18,9)
20. Steurgat – Veer Nieuwe Merwede (14,1 km)
21. Veer Nieuwe Merwede – Dordrecht (12,8 km)

Overstromingen, dijkdoorbraken: ons land strijdt al eeuwen tegen het water. Tot op de dag van vandaag. Maar dat water ook een bondgenoot kan zijn, bleek in het Rampjaar 1672. Door een brede strook land onder water te zetten, konden we de Franse soldaten op veilige afstand houden. Een laagje van 40 á 50 centimeter was genoeg. Te diep voor man en paard, te ondiep voor schepen.

Het water werd de ruggengraat van ons defensiesysteem. Er verrees een ingenieus stelsel van sluizen, dijken en kanalen waarmee we het land konden inunderen, onder water zetten. Zwakke plekken in de linie werden versterkt met imposante forten. Ze lagen verscholen in het landschap, onzichtbaar voor de vijand. Omdat bebouwing rondom de forten niet was toegestaan, is op veel plekken langs de linie een prachtig open landschap ontstaan waar de natuur haar gang kan gaan.

De voormalige verdedigingslinies vormen nu de leidraad voor het vernieuwde Waterliniepad. Veel forten zijn de afgelopen decennia gerestaureerd en inmiddels zijn ze opengesteld voor publiek. Ze vormen een authentiek decor voor evenementen, pleisterplaatsen en natuurreservaten. Overal langs de route bevinden zich inundatiesluizen en -kanaaltjes, dammen en dijken, bunkers en forten. Dat maakt dit Lange-Afstand-Wandelpad (LAW 17) tot een boeiende en afwisselende route. Wandel door oude vestingstadjes, struin door nieuwe natuurgebieden, bestel een hapje of drankje in een fort en ja, zelfs overnachten in een bunker of remise is mogelijk.

Wat het Waterliniepad extra speciaal maakt? Dat is het UNESCO Werelderfgoed. De Stelling van Amsterdam is al sinds 1996 erkend als Werelderfgoed. De Nieuwe Hollandse Waterlinie nu ook. De twee linies vormen sinds juli 2021 onder de naam Hollandse Waterlinies één UNESCO Werelderfgoed.